Pierwsza pomoc tonącemu – co robić w nagłej sytuacji
Tonęcie to jedna z najczęstszych przyczyn nagłych zgonów w okresie letnim. Może do niego dojść nie tylko nad jeziorem, morzem czy w rzece, ale również na basenie, łowisku, a nawet w wannie. Każde utonięcie to nagły wypadek, w którym liczy się czas tonięcia, szybkość reakcji i znajomość zasad pierwszej pomocy. W tym artykule pokażemy Ci krok po kroku, jak udzielić pierwszej pomocy osobie tonącej – z zachowaniem własnego bezpieczeństwa, zgodnie z aktualnymi wytycznymi i zrozumiale dla każdego, nawet bez wykształcenia medycznego.
Pierwsza pomoc tonącemu- zasady bezpieczeństwa
Zanim podejmiesz akcję ratunkową, musisz zadbać o bezpieczeństwo własne. W sytuacji tonięcia najważniejsze to nie narażać własnego życia, ponieważ osoba tonąca w panice może przypadkowo wciągnąć Cię pod wodę.
Zasady bezpieczeństwa:
Oceń sytuację: czy masz dostęp do sprzętu pływającego (bojka, koło, deska)?
Zadzwoń po pomoc: wybierz numer alarmowy 112 lub 999 i opisz, co się stało.
Jeśli możesz: podaj gałąź, tyczkę lub wiosło, by pomóc bez wchodzenia do wody.
Unikaj samotnych akcji ratunkowych bez asekuracji.
Zasady udzielania pierwszej pomocy tonącemu
Gdy osoba zostanie wydobyta na brzeg, czas na algorytm BLS (Basic Life Support):
Sprawdź reakcję i oddech.
Udrożnij drogi oddechowe: odchyl głowę do tyłu i unieś brodę.
Brak oddechu? Rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową:
5 oddechów ratowniczych (wdechy przez usta)
30 ucisków klatki piersiowej (tempo ucisków: ok. 100 na minutę)
2 oddechy i ponownie 30:2
Oddechy można wykonywać przez maseczkę do sztucznego oddychania lub maseczkę do prowadzenia oddechu zastępczego (jeśli posiadasz w apteczce).
Jeśli osoba oddycha, ale jest nieprzytomna – ułóż ją w pozycji bezpiecznej bocznej i monitoruj jej stan.
Pierwsza pomoc przy urazach związanych z utonięciem
Często utonięciu towarzyszą urazy kręgosłupa, zwłaszcza po skoku na główkę do płytkiej lub nieznanej wody. Może dojść do uszkodzenia odcinka szyjnego, dlatego trzeba działać ostrożnie.
Najważniejsze zasady:
Wydobywaj poszkodowanego w osi ciała, holuj ofiarę bokiem.
Podejrzewasz uraz szyi? Zastosuj ręczną stabilizację kręgosłupa szyjnego lub załóż kołnierz ortopedyczny (jeśli dostępny).
Może wystąpić piana w drogach oddechowych lub zalegająca woda – nie usuwaj jej na siłę.
Jeśli są widoczne rany, zastosuj opatrunki i ogranicz wychłodzenie organizmu używając folii NRC.
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO) i użycie AED
Jeśli ofiara nie oddycha i nie reaguje, podejrzewamy zatrzymanie krążenia. Wtedy niezbędne są:
uciski klatki piersiowej (głębokie na 5–6 cm)
masaż serca (tempo: 100–120 na minutę)
wdechy ratownicze (co 30 ucisków)
Jeśli posiadasz defibrylator AED, użyj go jak najszybciej:
Osusz poszkodowanemu klatkę piersiową (osuszona klatka piersiowa ułatwi prawidłowe przyklejenie elektrod AED)
Przyklej elektrody AED według schematu zamieszczonego na elektrodach
Urządzenie podpowie Ci, co robić dalej- słuchaj i wykonuj jego polecenia.
Nie przerywaj RKO, dopóki nie pojawią się oznak życia (oddech, poruszanie się, reakcja), lub nie przyjedzie zespół ratunkowy.
Zapobieganie utonięciom – najważniejszy krok
Najlepsza pomoc to taka, której nie trzeba udzielać, dlatego warto poznać zasady bezpiecznego wypoczynku nad wodą:
Kąp się tylko w miejscach strzeżonych, pod nadzorem ratownika
Unikaj alkoholu przed wejściem do wody
Sprawdzaj temperaturę wody – zbyt zimna może wywołać szok termiczny
Obserwuj stan zanieczyszczenia wody i nie wchodź do mętnej, zanieczyszczonej wody
Ucz dzieci podstawowych zasad bezpieczeństwa nad wodą i pływania
Reaguj na znak zakazu kąpieli – to nie ozdoba, to ostrzeżenie
Unikaj skoków do nieznanej wody – to częsta przyczyna urazów kręgosłupa
Po akcji ratunkowej – co dalej?
Po uratowaniu osoby i przywróceniu oddechu, ważne jest dalsze zabezpieczenie:
Ułóż poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej
Okryj folią NRC, aby zapobiec wychłodzeniu
Monitoruj oddech do czasu przyjazdu ZRM
Przekaż ratownikom informacje o przebiegu akcji: czy była utrata przytomności, ile trwała resuscytacja, czy osoba była długo pod wodą.
Podsumowanie
Tonący potrzebuje natychmiastowej i świadomej reakcji. Prawidłowo udzielona pierwsza pomoc tonącemu może uratować życie, ale tylko wtedy, gdy ratujący zadba najpierw o własne bezpieczeństwo. Pamiętaj o podstawach: numer alarmowy 112 lub 999, wykorzystanie sprzętu pływającego, podanie gałęzi lub tyczki oraz unikanie ryzykownych akcji bez asekuracji. Po wydobyciu poszkodowanego z wody kluczowe jest udrożnienie dróg oddechowych, wykonanie wdechów ratowniczych, masaż serca i użycie AED (z odpowiednio osuszoną klatką piersiową i przyklejonymi elektrodami AED).
W przypadku podejrzenia urazów kręgosłupa – szczególnie po skokach do nieznanej wody – niezbędna jest stabilizacja odcinka szyjnego i ewentualne założenie kołnierza ortopedycznego. Pamiętaj także o zabezpieczeniu poszkodowanego po akcji ratunkowej: pozycja bezpieczna boczna, folia NRC, stały nadzór i przekazanie informacji zespołowi ratunkowemu.
Nie zapominaj też, że najlepszym ratunkiem jest zapobieganie utonięciom – kąpiel w miejscach strzeżonych, unikanie alkoholu, edukacja dzieci, reagowanie na znaki zakazu kąpieli oraz świadomość zagrożeń.
Chcesz naprawdę umieć reagować? Zapisz się na szkolenie z pierwszej pomocy z elementami ratownictwa wodnego. To inwestycja w bezpieczeństwo Twoje i Twoich bliskich.
Zapisz się na szkolenie!
W sytuacjach takich jak tonięcie, nie wystarczy teoria – liczy się praktyka, refleks i pewność działania. Dlatego nasze szkolenia z pierwszej pomocy to coś więcej niż tylko kurs: to realna nauka ratowania życia, zgodnie z najnowszymi wytycznymi.
- Nauczysz się, jak prawidłowo przeprowadzić akcję ratunkową nad wodą.
- Przećwiczysz użycie AED i poznasz zasady jego stosowania krok po kroku.
- Dowiesz się, jak zabezpieczać urazy kręgosłupa.
- Poznasz procedury przy zatrzymaniu krążenia.
Wszystko to przećwiczysz z pomocą profesjonalnego sprzętu treningowego: fantomów QCPR z analizą uciśnięć, maseczek do sztucznego oddychania, defibrylatorów AED, kołnierzy ortopedycznych i folii NRC.
Zajęcia prowadzą wyłącznie ratownicy medyczni z doświadczeniem w działaniach w terenie i nad wodą.
Nie czekaj na tragedię – przygotuj się na nią zawczasu. Pierwsza pomoc tonącemu to wiedza, którą warto posiadać.
Jeśli ten artykuł okazał się dla Ciebie przydatny, udostępnij go znajomym na swoich profilach społecznościowych. Śledź nas na Facebooku, Instagramie, TikToku i LinkedInie, aby nie przegapić najnowszych wskazówek związanych z pierwszą pomocą. Zasubskrybuj także nasz kanał na YouTube.
Witaj!
Tworzymy naszego bloga z ogromną pasją i zaangażowaniem. Wkładamy wiele pracy, aby nasze materiały były rzetelne i pomocne. Dzięki temu, co czytasz, możesz zdobyć wiedzę potrzebną do udzielania pierwszej pomocy.
Jeśli chcesz nas wesprzeć, podaruj nam wirtualną kawę.
Będzie nam bardzo miło!
Dziękujemy!
